Αναμνήσεις από το 1940
Συνέντευξη από τον κύριο Kώστα Kατσούγκρη για τον πόλεμο του 1940.
Από μέρες είχαμε καλέσει στην τάξη μας τον παππού μιας συμμαθήτριάς μας , τον κύριο Κώστα Κατσούγκρη, που είχε ζήσει τον πόλεμο του 1940. Ανυπομονούσαμε να μας πει τις αναμνήσεις του. Δείτε τι τι τον ρωτήσαμε και τι μας απάντησε;
-Πόσο χρονών ήσασταν όταν ξεκίνησε ο πόλεμος;
- Ήμουν περίπου έξι με επτά χρονών
-Λειτουργούσαν τα σχολεία κατά τη διάρκεια του πολέμου;
-Ναι, λειτουργούσαν. Είχαμε όμως μια δασκάλα για ογδόντα παιδιά. Κάποια παιδιά δεν πήγαιναν καθόλου σχολείο, ενώ κάποια άλλα παρακολουθούσαν μια ή δυο τάξεις .Στα παιδιά που πήγαιναν σχολείο έδιναν λίγο γάλα για πρωινό.
-Πείτε μας κάποια περιστατικά που θυμάστε και σας έκαναν εντύπωση από τον πόλεμο.
-Στο χωριό μου στη Βισταγή Αμαρίου υπήρχε η Γεωργική Σχολή που την είχαν ιδρύσει οι Γερμανοί. Έπαιρναν τους κατοίκους του χωριού και τους έβαζαν να δουλεύουν καταναγκαστικά, να σκάβουν, να σπάνε πέτρες, διάφορες τέτοιες δουλείες. Εγώ ήμουνα μικρός τότε. Φορούσα ένα παντελονάκι, ο θεός να το κάνει παντελονάκι, παπούτσια δεν είχε κανείς τότε. Ο πατέρας μου με έσερνε από το χέρι να πάμε στη Γεωργική Σχολή. Εκεί στένανε καζάνι και ψήνανε μισό κιλό φακή με τρεις σταγόνες λάδι για εκατό ογδόντα άτομα. Όσοι δούλευαν εκεί έτρωγαν αυτό το φαγητό με λίγο χαρουπόψωμο και με πήγαινε ο πατέρας μου να φάω κι εγώ. Αν βέβαια τολμούσε να φύγει κανείς από την σειρά που έκαναν για να πάρουν το φαγητό, οι Γερμανοί τον έκαναν μαύρο στο ξύλο. Έναν τον σκοτώσανε κιόλας γι’αυτό το λόγο. Ένα άλλο πράγμα που θυμάμαι πολύ καλά είναι ότι ο ένας από τους τρεις διοικητές της Γεωργικής Σχολής αγάπησε την κόρη του προέδρου του χωρίο που ήταν φιλογερμανός. Όταν το έμαθαν οι ανώτεροι Γερμανοί ότι είχε αγαπήσει Ελληνίδα ήθελε να του δώσουν μετάθεση.
Επειδή αυτός δεν ήθελε κρυβόταν στο σπίτι του προέδρου. Κάποια στιγμή οι Γερμανοί τον ανακάλυψαν, μπήκαν μέσα στο σπίτι και τον πυροβόλησαν εξ επαφής τουλάχιστον δέκα φορές εκεί που ήταν κρυμμένος μέσα στην ντουλάπα.
-Tο χωριό σας κάηκε από τους Γερμανούς;
-Στο Αμάρι έκαψαν αρκετά χωριά οι Γερμανοί. Το χωριό μου, η Βισταγή ,τη γλίτωσε. Ακούστε πώς τη γλίτωσε: Την εποχή εκείνη αρκετοί Γερμανοί είχανε φύγει. Κάποιοι είχανε μείνει, αλλά κρυβότανε. Ένας από τους διευθυντάδες της Γεωργικής Σχολής που ήτανε καλός άνθρωπος, είχε μείνει και τον κρύβανε οι χωριανοί σε μια σπηλιά. Αυτός πήρε τηλέφωνο και ειδοποίησε τους Γερμανούς να μην κάψουνε το χωριό γιατί οι χωριανοί είναι η αιτία που ζει! Όταν φύγαμε από τη σπηλιά , δέσαμε ένα άσπρο μαντίλι σε ένα ξύλο , και το κρατούσα εγώ . Καμιά σαρανταριά νομάτοι ακολουθούσανε από πίσω μου να κατεβούμε στο χωριό. Αυτό ήτανε σινιάλο για να μη μας πειράξουνε οι Γερμανοί. Έτσι τη γλίτωσε το χωριό.
Τι τρώγατε στην κατοχή;
Τρώγαμε πολλά άγρια χόρτα . Στην καλύτερη περίπτωση ρίχναμε και δυο σταγόνες λάδι από πάνω. Λίγο ψωμί , χαρούπια και πολύ σπάνια καμιά κότα ή κανένα κουνελάκι , αν μας τα αφήνανε οι Γερμανοί. Πείνα παιδί μου, πείνα!
Συνέντευξη: τα παιδιά της Ε τάξης, Δακτυλογράφηση: Χαρά Α.
Από μέρες είχαμε καλέσει στην τάξη μας τον παππού μιας συμμαθήτριάς μας , τον κύριο Κώστα Κατσούγκρη, που είχε ζήσει τον πόλεμο του 1940. Ανυπομονούσαμε να μας πει τις αναμνήσεις του. Δείτε τι τι τον ρωτήσαμε και τι μας απάντησε;
-Πόσο χρονών ήσασταν όταν ξεκίνησε ο πόλεμος;
- Ήμουν περίπου έξι με επτά χρονών
-Λειτουργούσαν τα σχολεία κατά τη διάρκεια του πολέμου;
-Ναι, λειτουργούσαν. Είχαμε όμως μια δασκάλα για ογδόντα παιδιά. Κάποια παιδιά δεν πήγαιναν καθόλου σχολείο, ενώ κάποια άλλα παρακολουθούσαν μια ή δυο τάξεις .Στα παιδιά που πήγαιναν σχολείο έδιναν λίγο γάλα για πρωινό.
-Πείτε μας κάποια περιστατικά που θυμάστε και σας έκαναν εντύπωση από τον πόλεμο.
-Στο χωριό μου στη Βισταγή Αμαρίου υπήρχε η Γεωργική Σχολή που την είχαν ιδρύσει οι Γερμανοί. Έπαιρναν τους κατοίκους του χωριού και τους έβαζαν να δουλεύουν καταναγκαστικά, να σκάβουν, να σπάνε πέτρες, διάφορες τέτοιες δουλείες. Εγώ ήμουνα μικρός τότε. Φορούσα ένα παντελονάκι, ο θεός να το κάνει παντελονάκι, παπούτσια δεν είχε κανείς τότε. Ο πατέρας μου με έσερνε από το χέρι να πάμε στη Γεωργική Σχολή. Εκεί στένανε καζάνι και ψήνανε μισό κιλό φακή με τρεις σταγόνες λάδι για εκατό ογδόντα άτομα. Όσοι δούλευαν εκεί έτρωγαν αυτό το φαγητό με λίγο χαρουπόψωμο και με πήγαινε ο πατέρας μου να φάω κι εγώ. Αν βέβαια τολμούσε να φύγει κανείς από την σειρά που έκαναν για να πάρουν το φαγητό, οι Γερμανοί τον έκαναν μαύρο στο ξύλο. Έναν τον σκοτώσανε κιόλας γι’αυτό το λόγο. Ένα άλλο πράγμα που θυμάμαι πολύ καλά είναι ότι ο ένας από τους τρεις διοικητές της Γεωργικής Σχολής αγάπησε την κόρη του προέδρου του χωρίο που ήταν φιλογερμανός. Όταν το έμαθαν οι ανώτεροι Γερμανοί ότι είχε αγαπήσει Ελληνίδα ήθελε να του δώσουν μετάθεση.
Επειδή αυτός δεν ήθελε κρυβόταν στο σπίτι του προέδρου. Κάποια στιγμή οι Γερμανοί τον ανακάλυψαν, μπήκαν μέσα στο σπίτι και τον πυροβόλησαν εξ επαφής τουλάχιστον δέκα φορές εκεί που ήταν κρυμμένος μέσα στην ντουλάπα.
-Tο χωριό σας κάηκε από τους Γερμανούς;
-Στο Αμάρι έκαψαν αρκετά χωριά οι Γερμανοί. Το χωριό μου, η Βισταγή ,τη γλίτωσε. Ακούστε πώς τη γλίτωσε: Την εποχή εκείνη αρκετοί Γερμανοί είχανε φύγει. Κάποιοι είχανε μείνει, αλλά κρυβότανε. Ένας από τους διευθυντάδες της Γεωργικής Σχολής που ήτανε καλός άνθρωπος, είχε μείνει και τον κρύβανε οι χωριανοί σε μια σπηλιά. Αυτός πήρε τηλέφωνο και ειδοποίησε τους Γερμανούς να μην κάψουνε το χωριό γιατί οι χωριανοί είναι η αιτία που ζει! Όταν φύγαμε από τη σπηλιά , δέσαμε ένα άσπρο μαντίλι σε ένα ξύλο , και το κρατούσα εγώ . Καμιά σαρανταριά νομάτοι ακολουθούσανε από πίσω μου να κατεβούμε στο χωριό. Αυτό ήτανε σινιάλο για να μη μας πειράξουνε οι Γερμανοί. Έτσι τη γλίτωσε το χωριό.
Τι τρώγατε στην κατοχή;
Τρώγαμε πολλά άγρια χόρτα . Στην καλύτερη περίπτωση ρίχναμε και δυο σταγόνες λάδι από πάνω. Λίγο ψωμί , χαρούπια και πολύ σπάνια καμιά κότα ή κανένα κουνελάκι , αν μας τα αφήνανε οι Γερμανοί. Πείνα παιδί μου, πείνα!
Συνέντευξη: τα παιδιά της Ε τάξης, Δακτυλογράφηση: Χαρά Α.
Συνέντευξη από τον Στρατή Θεοδω-ράκη, 85 ετών.
-Πόσο χρονών ήσασταν όταν άρχισε ο πόλεμος; -Ήμουν 11 χρονών. -Πηγαίνατε στο σχολείο; -Το Μάιο κάναμε σχολείο έξω, στα δέντρα από κάτω. Μετά το Μάιο του 1941 ήρθαν οι Γερμανοί. -Πόσα χρόνια έμειναν οι Γερμανοί; -Οι Γερμανοί ήρθαν το 1941 και έφυγαν από την Κρήτη το 1945. Έκαψαν από το Αμάρι 7 χωριά. -Φοβόσασταν να βγείτε από το σπίτι; -Οι μεγάλοι άντρες κρυβόντουσαν στα βουνά για να μην τους πιάσουν οι Γερμανοί. Γενικά υπήρχε φόβος. Πόλεμος γινότανε. Κατά τη διάρκεια της κατοχής δεν υπήρχαν ραδιόφωνα και αν κάποιος είχε και τον έβλεπαν οι Γερμανοί τον εκτελούσαν. -Είχατε τρόφιμα να φάτε; -Τη διάρκεια της κατοχής γίνονταν μόνο ανταλλαγή προϊόντων. Υπήρχε μεγάλη πείνα, ιδίως στις πόλεις. Πολλά παιδιά αλλά και μεγάλοι πέθαιναν από έλλειψη φαγητού. -Υπήρχε αστυνομία; -Η αστυνομία κυνηγούσε τους κλέφτες και τους μαυραγορίτες. Συνέντευξη: Στρατής Τ. μαθητής της Ε τάξης Δακτυλογράφηση : Γιάννης Μ. μαθητής της Ε τάξης. |